Dit waterschap zorgt voor veilige dijken en een evenwichtig watersysteem in midden-Nederland. Dit betekent dat het waterschap verantwoordelijk is voor voldoende en schoon water en bescherming tegen water in het gebied. Hiervoor worden vele assets ingezet. Om het afvalwater uit het rioolgemaal te transporteren naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) wordt gebruik gemaakt van persleidingen. Om juiste afwegingen te maken over de lange termijn van de persleidingen is het waterschap aan de slag gegaan met het opstellen en regelmatig reviewen van de kosten (LTAP), de prestaties en de risico’s.

Vanwege vertrouwelijkheid wordt de naam van het betreffende waterschap niet genoemd.

Aanleiding

Om te voldoen aan de opgave van veilige dijken en een evenwichtig watersysteem worden veel assets ingezet. Deze assets worden beheerd volgens de principes van assetmanagement. Een van de assetmanagers van het waterschap vertelt: “Na het opstellen van het Strategisch Asset Management Plan (SAMP) wilden we als groep beleidsmakers, strategen, projectleiders en de onderhoudsafdeling graag een concreet voorbeeld bij de kop pakken om te zien wat de woorden uit het SAMP op papier, in de praktijk betekenen. En dan met name de toepassing van de driehoek prestatie, risico en kosten. We kozen voor een assetsoort met veel (financiële) impact binnen ons waterschap: de persleidingen.”

Keuze voor persleidingen

Binnen het waterschap ligt maar liefst 580 kilometer persleiding wat de 186 rioolgemalen met de 27 RWZI’s verbindt. Het afvalwater wordt onder hoge druk door de persleidingen heen gepompt naar een RWZI waar het water wordt gezuiverd. De assetmanager legt uit: “Binnen de waterketen is veel van het kapitaal onzichtbaar, de persleidingen dus. Aangezien een groot deel al jaren onder de grond ligt en langzaam ouder wordt, moeten we als waterschap slim nadenken om grote verrassingen te voorkomen. We willen tenslotte niet onverwacht voor een grote vervangingsopgave komen te staan of geconfronteerd worden met persleidingbreuken op risicogevoelige locaties.”

Pilot-aanpak Het waterschap had de wens om binnen drie maanden een eerste beeld te hebben bij de driehoek voor de persleidingen. De focus lag op het opdoen van ervaring, niet om een perfect beeld te creëren, verdere verfijning is altijd nog mogelijk. Als basis voor de kosten (LTAP) konden de gegevens uit het GIS-systeem worden gebruikt, aangevuld met aannames op basis van ‘expert judgement’ en landelijk beschikbare kennis. Voor de prestaties en doelen voor de lange termijn, is de samenwerking met strategie en beleid opgezocht om zicht te krijgen op onder andere de verwachte groei van inwoners en bedrijven, de mogelijke gevolgen van klimaatverandering en de snelheid van afkoppeling bij gemeenten. Voor een eerste inschatting van de risico’s is gebruik gemaakt van de GIS-code van de ligging van de persleidingen. Met een conversietabel zijn deze vertaald naar het bedrijfswaardenmodel van het waterschap.

Het resultaat

Het waterschap maakt voor het vullen van de driehoek gebruik van de software ‘The-Assetmanager.online’. Aangezien het areaal uit 2.971 persleidingsegmenten bestaat was Excel niet meer toereikend. “Het bleek relatief simpel om de bestaande data in te laden en een eerste beeld te creëren. Met dit beeld konden we zien dat er pieken qua investeringen op ons af komen”, aldus de assetmanager.

Daarmee had het waterschap de kosten (LTAP) inzichtelijk. Vervolgens zijn de prestaties en de risico’s toegevoegd aan de software om de driehoek van prestaties-risico’s-kosten compleet te maken. Voor de persleidingen heeft de organisatie nu inzichtelijk hoe het ervoor staat richting de toekomst.

De assetmanager licht toe: “Door de resultaten concreet in beeld te hebben, kunnen we de knelpunten van de toekomst vroegtijdig signaleren. We signaleren het als de prestatie onder druk staat of de risico’s toenemen. Zo’n signaal geeft aanleiding om er dieper op in te duiken.”

Wat heeft het opgeleverd?

De assetmanager vertelt: “Enerzijds heeft deze praktische slag ertoe geleid dat we als groep veel beter assetmanagement konden uitleggen in de organisatie. Een praktische uitwerking helpt enorm bij het implementeren. Het is duidelijk waar assetmanagement toe moet leiden. Dat is nu duidelijk voor iedereen, van beleidsmakers tot de operatie. Anderzijds hebben we directie en bestuur mee kunnen nemen in wat er op ons af komt met concrete beelden. Dit maakt dat we ons konden focussen op het verbeteren van de data waar nodig. Zo hebben we bijvoorbeeld nader onderzoek gedaan naar onze asbestcementleidingen en hebben we stap voor stap onze data verbeterd.”

Op basis van de kennis die is opgedaan met de pilot voor de persleidingen is er een strategie voor de komende jaren opgesteld. Dit wil niet zeggen dat er geen persleidingbreuken meer plaats kunnen vinden. Op basis van de technische veroudering, risico’s en prestaties heeft het waterschap grip op de persleidingen voor de lange termijn.

Hoe nu verder?

Op basis van de persleidingen is het waterschap bezig om voor de gehele waterketen soortgelijke stappen te zetten. Alle RWZI’s en rioolgemalen zijn inmiddels voorzien van een eerste inschatting voor de kosten, risico’s en prestaties. Daarnaast zijn er processen opgesteld en geïmplementeerd om op regelmatige basis de Plan-Do-Check-Act-cirkel (PDCA) te doorlopen. Vaste teams reviewen regelmatig de uitkomsten en zetten acties uit om zeker te stellen dat de vervangingsplanning is afgestemd op de daadwerkelijke technische levensduren van de assets. En dat de planningen in lijn zijn met de prognose van de doelen, zoals de verwachte bevolkingsgroei in het gebied of klimaatneutraal in 2050.

Ook aan de slag met een dynamische LTAP?

Wilt u ook meer inzicht in de LTAP van (een deel van) uw assets, zodat u uw management en bestuur van de juiste informatie kan voorzien? Neem dan contact met ons op voor een pilotsessie en ontdek wat het u oplevert.