| Primaire waterkeringen bieden de burgers in Nederland bescherming tegen regelmatige overstromingen. De primaire waterkeringen beschermen tegen hoogwater vanuit zee en de grote rivieren en bestaan voornamelijk uit duinen, dammen, dijken en bijzondere constructies zoals de Stormvloedkeringen. Per 1 januari 2017 is de normering van de waterveiligheid gewijzigd en iedere beheerder moet in 2050 aantoonbaar voldoen aan die nieuwe normering. Waterschappen en Rijkswaterstaat zijn aan de slag om dijken en duinen te versterken en beschrijven en optimaliseren hun beheer- en onderhoudsprocessen om instandhouding te waarborgen. De principes van assetmanagement kunnen helpen bij dit veranderingstraject om aantoonbaar te voldoen aan de regelgeving. |  |
Primaire waterkeringen en zorgplicht
De gevolgen van een overstroming bij de primaire waterkeringen van Nederland zijn relatief groot (aantal slachtoffers of economische schade). Daarom zijn deze assets essentieel bij de bescherming van Nederland tegen hoogwater. Bij de zorgplicht primaire waterkeringen gaat het om de manier waarop waterschappen en Rijkswaterstaat hun primaire waterkeringen beheren en onderhouden, zodat deze blijven voldoen aan de nieuwe normen voor de veiligheidseisen. Namens het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) audits uit bij de organisaties met primaire waterkeringen en toetst of de beheer- en onderhoudsprocessen voldoen aan de minimale eisen om de burgers in Nederland te beschermen.
Assetmanagement en zorgplicht
Uiteraard doen alle organisaties in Nederland hun best om hun assets goed te beheren en te onderhouden. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) zorgt voor versterking van de primaire keringen waar nodig. De beherende organisaties moeten daarnaast aantoonbaar maken dat blijvend aan de nieuwe normen wordt voldaan. Naast de veilige kering is ook een vooraf afgesproken, effectieve aanpak belangrijk. De principes van assetmanagement kunnen helpen bij het voldoen aan de eisen van de zorgplicht. Wij adviseren over het gebruik van assetmanagementprincipes tijdens het invullen van de verplichtingen vanuit de zorgplicht. Daardoor kunnen waar mogelijk ook andere ambities zoals meer (zoet) water bergen en vasthouden worden meegenomen.
Globaal komt dit neer op:
- Zorg voor heldere doelen en bepaal hoe die moeten worden gerealiseerd
- Breng focus aan op het realiseren van die doelen
- Zorg voor een goede regelkring (Plan-Do-Check-Act) zodat je kunt ontdekken wat goed gaat en wat moet worden (her)ontwikkeld
- Stuur bij of pas de doelen tijdig aan
Om deze filosofie effectief te laten zijn, zijn er een aantal (culturele) randvoorwaarden die parallel worden ingevuld om bij te dragen aan een succesvolle beheerorganisatie:
- Basis (data en hulpmiddelen) op orde: goede afspraken welke gegevens waar horen te staan en wie dat waarmee beheert. Vanaf nu draagt ieder project de benodigde assetgegevens goed over en dat wordt direct bijgewerkt in de betreffende systemen. Details en/of het restant van oude gegevens (alleen) bijtrekken ‘Van grof naar fijn’ als daar een (besluitvorming onderbouwende) behoefte is
- Processen beschreven: hoe we horen te werken (de norm)
- Methodes worden consequent toegepast (Risicoanalyses, Levensduurkosten en Lange Termijn Asset Planning), zodat “Optimale afweging van prestaties, risico’s en kosten” geen loze kreet is
- Sturen op doelen en prestaties: maak niet halen van resultaten bespreekbaar en tref tijdig aanvullende maatregelen bij zicht op ongewenste resultaten
- Beloon goede prestaties
- Leer van fouten en vertragingen: verbloem of bagatelliseer die niet, maar buig ze om in versterking van aanpak, methode en/of inzet of verlaging van ambities
Bovenstaande sluit nauw aan op de bedoeling van de in de zorgplicht benoemde zeven uitvoerende processen en het beoordelingsinstrumentarium.
Resultaat
Het zorgvuldig doorlopen van alle stappen zorgt ervoor dat u uw assets volledig in kaart heeft en weet welke risico’s kunnen optreden. De maatregelen om de risico’s te verminderen zijn verwerkt in de onderhoudsconcepten die zijn opgenomen in uw onderhoudsbeheersysteem. Hierdoor is het beheer en onderhoud specifiek gemaakt en opgenomen in de werkprocessen van uw onderhoudsorganisatie. Hiermee wordt voldaan aan de zorgplicht voor primaire waterkeringen.
“Goede invulling van de zorgplicht draagt meteen bij aan het verkleinen van de kans op schade door overstromingen. Dat is effectiever dan een schadeverzekering, die verkleint de kans op schade niet, het vergoed alleen (een deel van) de schade naderhand.”
Ook voldoen aan de zorgplicht primaire waterkeringen?
Heeft u nog aandachtspunten of vraagstukken die moeten worden opgelost om te voldoen aan de zorgplicht? De consultants van Pragma hebben ruime ervaring met het ondersteunen van waterschappen en Rijkswaterstaat bij het voldoen aan de zorgplicht aan de hand van assetmanagementprincipes. Neem contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
